Iako je Kraljevina Danska trenutno u vanrednom stanju i iako je riječ o globalnoj svjetskoj krizi, odredbe Zakona o socijalnoj penziji (Lov om social pension) sasvim jasno kazuju da svi primaoci socijalne penzije usljed nemogućnosti povratka u Dansku moraju prijaviti produženje svoga boravka prije isteka 2 mjeseca boravka izvan Danske i EU.
Usljed trenutnog vanrednog stanja i nemogućnosti slobode kretanja ima i onih naših sugrađana (uglavnom penzionera) koji se trenutno nalaze izvan Danske i EU tj. u Bosni i Hercegovini i koji se neće moći vratiti natrag u Dansku prije isteka 2 mjeseca izvan Danske i EU – kako inače predviđa Zakon o socijalnoj penziji (Lov om social pension).
Iako se u pomenutom zakonu uopšte ne pominje ovakva vrsta skoro pa planetarnog vanrednog stanja kakvu upravo svjedočimo zbog Corona virusa, ipak svi oni koji se sada nalaze izvan Danske i EU – po slovu danskog Zakona o socijalnoj penziji (Lov om social pension) imaju obavezu da jave produženje svoga boravka (više od 2 mjeseca) svojoj prebivališnoj komuni u Danskoj ili u “Udbetaling Danmark” – ili telefonskim pozivom ili putem e-maila ili običnim pismom ili personalnim dolaskom.
Zakon o socijalnoj penziji (Lov om social pension) se odnosi i na danske državljane i na one koji nisu danski državljani, ali koji imaju stalnu dozvolu boravka u Danskoj.
Zakon se svojim sadržajem bavi isključivo kategorijom socijalnih penzionera, a ne etničkim porijeklom, mada nije tajna da je skrivena namjera da su zakonske odredbe usmjerene protiv tzv. “etničkih” penzionera.
Socijalni penzioneri jesu primaoci prijevremene penzije (førtidspensionister) i starosni-narodni penzioneri (folkepensionister).
Važna napomena u ovome tekstu jeste da se ovim putem u novonastaloj vanrednoj situaciji našim građanima (i njihovim porodicama) želi skrenuti pažnja da se po slovu zakona od građana (primaoca socijalne penzije) traži da produže svoj iznenadni boravak u zemljama izvan Danske i EU.
Međutim, u trenutnoj situaciji će ipak građani sami (ili članovi njihovih porodica) morati da kontaktiraju organe danske vlasti i na taj način sasvim konkretno spoznaju koji je pravi način da se u ovoj situaciji može uraditi produženje boravka prouzrokovanog novonastalom vanrednom situacijom.
Trenutna vanredna situacija u Danskoj, Evropi i u svijetu općenito jeste po svemu neobična i jedinstvena.
Zakon o socijalnoj penziji (Lov om social pension) jeste regulirao šta građani (primaoci socijalne penzije) treba da urade, ako su građani spriječeni da se vrate natrag u Dansku (izvan zemalja EU) prije isteka zakonskog roka.
Međutim, zakon nije regulirao šta činiti, ako redovito otvorene danske institucije i ustanove budu zatvorene kao što je sada slučaj.
Zato se pretpostavlja da bi danske vlasti mogle uvažiti nastalo vanredno stanje, ali to su samo pretpostavke i to u ovome trenutku malo ko zna šta može biti ili ne može biti uvaženo.
Zato se kao minimum sigurnosti preporučava javljanje danskim institucijama/ustanovama pisanim tj. mailovnim putem ili putem e-Boksa i što je trenutno najadekvatniji dokumentovani trag javljanja.
Također, jedna od preporuka našim sugrađanima u novonastaloj situaciji, a koji su trenutno u Bosni i Hercegovini ili članovima njihovih porodica, jeste da pokušaju kontaktirati akutnu službu BorgerServiceCenter za izdavanje putnih isprava (danskih pasoša) u akutnim situacijama u svim većim gradovima u Danskoj, za evt. dobijanje informacije – gdje se tačno u novonastaloj vanrednoj situaciji mogu dobiti relevantne informacije po ovom pitanju.
BH Glas / Meho Selman
