Ustavni sud Bosne i Hercegovine je utvrdio da Zakon o dopuni Zakona o upotrebi zastave, grba i himne, koji je usvojila Nardona skupština Republike Srpske, nije u saglasnosti s Ustavom Bosne i Hercegovine, i stoga je navedene odredbe stavio van snage od dana njihovog objavljivanja u 24. januara 2025. godine.
Navedeni Zakon o upotrebi zastave, grba i himne prije donošenja osporene odredbe sadržavao je odredbe koje se odnose na povremene upotrebe simbola RS sa simbolima stranih država.
Međutim, ocijenjeno je da se osporenim Zakonom o dopuni Zakona o upotrebi zastave, grba i himne omogućava trajno isticanje simbola stranih država bez jasno definiranih uvjeta, čime se otvara prostor za proizvoljnu i politički motiviranu praksu, kojom se per se narušavaju državnost, suverenitet, teritorijalni integritet i politička nezavisnost BiH.
Ustavni sud je naglasio da su obilježja poput zastave i himne vrlo važna jer ta obilježja odražavaju ustavni poredak i pravnu strukturu države.
“Ni Parlamentarna skupština BiH niti entitetski zakonodavci nemaju nadležnost da odobre da obilježja stranih država predstavljaju BiH jer bi to bilo protivno opredijeljenosti „za suverenitet, teritorijalni integritet i političku nezavisnost BiH u skladu s međunarodnim pravom“.”
Ustavni sud je također ukazao da nije sporno da je Narodna skupština RS kao entitetsko zakonodavno tijelo ovlaštena da propiše oblik, izgled i sadržaj simbola RS, te način i mjesto njihove upotrebe, kao i da je ovlaštena da propisuje način na koji će organi i institucije RS isticati simbole strane države. Međutim, Ustavni sud je naglasio da je tu nadležnost potrebno vršiti u skladu s ustavnom obavezom prema suverenitetu, teritorijalnom integritetu i političkoj nezavisnosti BiH.
Istaknuto je da se spornim odrdabama omogućavalo isticanje obilježja određenih stranih država na način da to očigledno daje na znanje ljudima u BiH da je strana država imala ili još uvijek ima ulogu u pitanjima upravljanja u BiH.
“Pored toga, ona može ukazati na odanost entiteta vladi te strane države. Takva odredba prima facie suprotna opredijeljenosti entiteta za suverenitet, teritorijalni integritet, političku nezavisnost i međunarodni subjektivitet BiH. Naime, to jednostavno znači da predstavljanje entiteta i njihovih radnji unutar države BiH obilježjima koja nisu utvrđena entitetskim zakonom o zastavi, grbu i himni odnosno državnim zakonom o zastavi, grbu i himni predstavlja povredu Ustava Bosne i Hercegovine”
Osim toga, Ustavni sud je naglasio da bi upotreba modifikacije „država s kojima pojedini ili svi konstitutivni narodi ili Ostali ili građani u Republici Srpskoj imaju zajedničko historijsko, kulturološko i tradicionalno naslijeđe“ otvorila mogućnost selektivne upotrebe obilježja stranih država koja bi mogla biti diskriminirajuća u odnosu na specifičnu ustavnu strukturu BiH, prenosi BHRT.
