Odbor za spoljne poslove Evropskog parlamenta usvojio je izvještaj u kojem se osuđuju secesionističke akcije i retorika rukovodstva Republike Srpske (RS), s predsjednikom tog entiteta Miloradom Dodikom na čelu, upozorivši da te akcije potkopavaju ustavni poredak Bosne i Hercegovine (BiH) i evropski put zemlje.
izvještaju odbora se pozivaju države članice EU da preduzmu odlučne mjere, uključujući ciljane sankcije, kako bi se “suprotstavile destabilizujućim snagama koje ugrožavaju stabilnost zemlje i evropsku bezbjednost”.
U izvještaju se ističe ozbiljna zabrinutost zbog, kako je navedeno, zlonamjernog stranog miješanja i kampanja dezinformacija Rusije i Kine, posebno unutar Republike Srpske, pozivajući vlasti BiH da poboljšaju koordinaciju i usklađenost sa politikama EU.
Poziva se i na uspostavljanje snažnog pregovaračkog tima koji će efikasno predstavljati BiH u predstojećim pregovorima o pristupanju.
U izvještaju se dalje naglašava hitna potreba za unapređenjem pravosudnih reformi, poboljšanjem mjera protiv korupcije i finalizacijom nacionalne agende reformi kako bi se omogućila značajna finansijska podrška EU kroz Plan rasta Zapadnog Balkana i Finansijski instrument za reforme i rast.
Odbor za spoljne poslove Evropskog parlamenta je potvrdio snažnu podršku kandidaturi BiH za pristupanje EU, naglašavajući da taj proces treba da bude zasnovan na zaslugama, usklađen sa Kopenhagenskim kriterijumima, te na jedinstvu, suverenitetu, teritorijalnom integritetu zemlje i jednakosti svih građana.
Pozdravljajući odluku Evropskog savjeta da otvori pregovore o pristupanju sa BiH zbog izmjenjene geopolitičke situacije u svijetu poslije ruske invazije na Ukrajinu, Odbor je izrazio zabrinutost zbog zastoja u napretku reformi i njihove slabe primjene.
Politički akteri u BiH pozvani su da preduzmu sve relevantne korake iz preporuke Evropske komisije od 12. oktobra 2022. godine kako bi Evropski savjet mogao da usvoji okvir za pregovore, postavljajući osnove za formalne pregovore o pristupanju.
Takođe se poziva na sprovođenje neophodnih ustavnih i izbornih reformi, kao i na napore za jačanje demokratskih institucija, vladavine prava i borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala.
Odbor je istakao značaj inkluzivnih, transparentnih reformi za transformaciju Dejtonskog mirovnog sporazuma u održivi ustavni okvir, koji, kako je navedeno, obezbjeđuje odgovorno upravljanje, prevazilazi etničke podjele i obezbjeđuje dugoročni napredak ka članstvu u EU.
Izvještaj je usvojen sa 56 glasova za, 13 protiv i 5 uzdržanih.
Izvjestilac Evropskog parlamenta za BiH Ondrej Kolarž izjavio je da se BiH, poslije Ukrajine, nalazi u jednoj od najsloženijih i najzahtjevnijih situacija u Evropi.
“Neophodno je da identifikujemo i primjenimo mehanizme za podršku zemlji u postizanju njene pune integracije u zapadne institucije, jer BiH nesumnjivo pripada Evropskoj uniji. Da bi se efikasno suprotstavila ruskom uticaju, olakšavanje pristupanja BiH mora biti prioritet”, rekao je on.
Izvještaj će biti podnesen na glasanje u Evropskom parlamentu na predstojećoj plenarnoj sjednici.
Podsjetimo, kriza u BiH je značajno produbljena nakon što je Milorad Dodik u febuaru ove godine pred Sudom BiH osuđen godinu dana zatvora zbog nepoštovanja odluka Visokog predstavnika međunarodne zajednice Christians Schmidt. A osim zatvorske kazne, određena mu je i šestogodišnja zabrana vršenja dužnosti predsjednika Republike Srpske. Uslijedilo je usvajanje niza zakona kojima se ukidaju nadležnosti pravosudnih organa federacije, ali i raspisivanje potjernice za rukovodstvom RS u Sarajevu, prenosi Beta.
Foto: Shutterstock
